Het verhaal van Stynke, werkzaam bij Lentis.

Stynke Castelein is hoofd onderzoek van Lentis Research en bijzonder hoogleraar herstelbevordering bij ernstige psychische aandoeningen. Zij initieert en doet onderzoek naar herstel, schrijft richtlijnen, begeleidt promovendi, geeft colleges en maakt zich sterk voor het stimuleren van herstelgericht werken. Het welzijn van de patiënten staat bij al haar werk centraal. “Wat kunnen we voor mensen betekenen om hun herstel te bevorderen: dat heeft mij altijd getriggerd.”

Hoe ben je bij Lentis terechtgekomen?

In 2009 ben ik gevraagd om samen met Rikus Knegtering de onderzoeksafdeling vorm te geven binnen Lentis, Lentis Research. Ik houd mij met name bezig met psychosociale en psychologische interventies en Rikus richt zich als arts vooral op medicatieonderzoek. Met mijn onderzoeksgroep werk ik er hard aan om naast klinisch herstel ook maatschappelijk en persoonlijk herstel van patiënten te bevorderen. Uit cijfers die we uit onderzoeken hebben geanalyseerd, blijkt dat het er vooral op het gebied van maatschappelijk herstel veel winst valt te behalen voor onze medemensen met ernstige psychische aandoeningen. Dat is dan ook mijn leeropdracht als hoogleraar: het herstel van mensen nader onderzoeken en hun kwaliteit van leven en herstel zo goed mogelijk bevorderen.

Kun je daar iets meer over vertellen?

We willen graag interventies maken waar patiënten behoefte aan hebben. Heel veel mensen zijn bijvoorbeeld eenzaam en hebben behoefte aan lotgenotencontact. Wij zetten vervolgens groepen op, zodat lotgenoten elkaar kunnen ontmoeten. Op zich is dat niet een hele ingewikkelde interventie, maar het gebeurde niet. We doen ook interventieonderzoek: Hoe werkt de nieuwe behandeling? Hoe groot is het effect? Werkt het, dan implementeren we het zo snel mogelijk. Bovendien kijken we naar het beloop van herstel. We volgen mensen meerdere jaren, zodat je precies kunt zien wie herstelt en wie niet. Die cijfers geven weer sturingsinformatie waar Lentis of gemeentes beleid op kunnen maken. Dat is belangrijk en zou naar mijn idee nog meer kunnen gebeuren.

Is dat een grote uitdaging voor je?

Ik zou het heel tof vinden wanneer bijvoorbeeld het UWV en gemeentes de cijfers van onze onderzoeken gaan gebruiken in hun beleid. Ze gebruiken nu al herstelcijfers in hun beschermd wonen beleid, maar er kan nog meer mee worden gedaan. Daarnaast is het ook nog een leuke uitdaging om professionals instrumenten te geven om herstelgericht te kunnen werken. Ze willen wel, maar de tools ontbreken nog. Ik hoop dat later heel veel van onze onderzoeken terugkomen in beleid en behandelingen en dat we kunnen zeggen: daar hebben we voor de patiënten het verschil kunnen maken.

Wat vind je het leukste aan je baan?

Ik vind het geweldig dat we onderzoek doen in het hart van de zorg: daar waar de zorgbehoeften en vragen zijn. Zojuist heeft bijvoorbeeld geneesheer-directeur Claar Mooij mij gevraagd om mee te denken over de Wet verplichte ggz, die wet maakt ambulante dwangbehandeling mogelijk en wil daarbij de cliënt en naasten meer inspraak geven. Onderzoekers in mijn team doen onderzoek naar hoe we naasten meer kunnen betrekken en dus gaan we kijken hoe we opgedane kennis uit dat onderzoek kunnen verwerken in het onderzoek naar de Wvggz van Lentis. Zulke kruisbestuiving binnen de organisatie vind ik heel leuk. Ik vind het belangrijk dat kennis benut wordt op de werkvloer. Want kennisbenutting houdt in dat de patiënt ervan profiteert, dat is voor mij het allerbelangrijkste.

Waar ben je trots op in je werk?

Dat zijn zoveel verschillende dingen, dat is bijna niet te benoemen. Mijn promotieonderzoek ging over lotgenotengroepen voor mensen met schizofrenie. Dat is toen in de landelijke richtlijn gekomen en vervolgens kwam het in het zorgaanbod van de instellingen. Daar doe je het voor. Het is een voorbeeld van hoe een spin-off van onderzoek kan zijn. Die lijn hebben we in de afgelopen 10 jaar keihard doorgetrokken en dat heeft geleid tot een hoogleraarschap, waardoor ook de erkenning voor ons werk is gegroeid. Ook ben ik er trots op dat wij interventies maken met de mensen om wie het gaat. De samenwerkingsrelatie met Lucien Kampijon vind ik bijvoorbeeld heel mooi de afgelopen jaren. Hij is tot voor kort ervaringswerker geweest en bij veel onderdelen van onderzoek kijkt hij even mee. Nu zijn we met Hans Steinebach van de CCR een hoofdstuk aan het schrijven over de therapeutische relatie voor een handboek over EPA. Ik zou het heel gaaf vinden als wij straks vast een ervaringswerker in ons team zouden hebben, want ik vind het belangrijk dat die ervaringsdeskundigheid zoveel mogelijk in de onderzoeken zit.

Hoe ben je de afgelopen jaren gegroeid?

Door dingen te doen. Zoals Pipi Langkous zei: ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het kan. Mijn werk is mijn passie en daarmee heb ik heel veel kunnen bereiken. Ik denk dat het belangrijk is om dicht bij jezelf te blijven, eerlijk en oprecht te zijn. Ik heb elke dag wel nieuwe inzichten. Het is belangrijk dat je nooit uitgeleerd bent en dat zie ik ook terug in mijn team. We blijven elkaar kritische vragen stellen op een positieve constructieve manier.

Hoe zou je het team van Lentis Research omschrijven?

Allemaal zijn we leergierig en erg behulpzaam. Ik vind het belangrijk dat iedereen zijn eigen expertises heeft. De ene is goed in statistiek, de ander kan goed Engels schrijven, goed presenteren, of is heel goed in een bepaalde analysemethode. We hebben elkaar nodig om een heel goed eindproduct te leveren. Ook werken we hard, het is geen half negen tot vijf mentaliteit. Als we geld hebben gekregen van een subsidiegever en er is een deadline, dan moeten de stukken gewoon af. Ik vind het geweldig dat iedereen bereid is een stap extra te doen. We hebben het echt heel goed met elkaar.

Welke eigenschappen zie je graag terug bij een collega van Lentis Research?

Een nieuwe collega is een doorzetter, positief, constructief en een teamplayer. We hebben hier een open-deur-beleid. Dat houdt in dat we veel contact hebben met elkaar op de gang, maar ook met ons netwerk buiten Lentis. Je doet het onderzoek veelal alleen, maar we schrijven wel onze artikelen met elkaar. Daarnaast is het belangrijk niet alleen analytisch sterk te zijn, maar ook communicatief sterk. Je kunt wel hele moeilijke modellen maken, maar als je aan niemand kunt uitleggen wat je bedoelt, dan ga je ook ten onder. Wat dat betreft moet je meerdere talen kunnen spreken, de taal van onderzoek, de taal van cliënten en naasten, beleidsmakers, bestuurders, gemeenten en zorgverzekeraars. Dan komt je boodschap het beste over.

Heb je een tip voor toekomstige collega’s?

Vraag aan je teamleider of je een buddy kunt krijgen. Als je in zo’n grote organisatie komt, is het heel leuk wanneer er iemand is aan wie je al je inhoudelijke en praktische vragen kunt stellen. Het zijn vaak hele simpele vragen zoals wie gaat waarover, hoe werkt het kopieerapparaat, maar het helpt enorm.

Wat maakt het Noorden tot een fijne woon- en werkplek?

Ik kom uit Friesland en als familiemens vind ik het heerlijk dat mijn familie dichtbij woont. Daarnaast vind ik de ruimte heerlijk. Ik woon in Haren en fiets in een kwartier naar de stad en in een kwartier naar het Paterswoldse Meer. Als je bij Lentis komt werken is het ook supertof dat je gewoon op je fiets naar het werk kunt. En de cultuur hier in het Noorden is lekker nuchter, daar houd ik van.