Aan de Hereweg in Groningen zit een Lentis-team vol vooruitstrevende slimmeriken. Team research doet onderzoek op een bijzondere manier: niet uitsluitend als onderdeel van de universiteit, maar vooral als onderdeel van een ggz-organisatie. En dat brengt voordelen met zich mee, zo weet promovendus Melina Tetzlaff: ‘Het is heel fijn dat je een kort lijntje hebt met de behandelaren. Je kan ze makkelijk bereiken om data voor je onderzoek te verzamelen, andersom kunnen resultaten uit onderzoek geïmplementeerd worden in de behandeling.’

Een interview met de Duitse PhD’er, die na zes jaar Groningen (Melina studeerde psychologie en neuropsychologie aan de RUG) perfect Nederlands spreekt.

Waar gaat je onderzoek over?

‘Ik doe promotieonderzoek naar de relatie tussen behandelaren en cliënten in de GGZ: het VOICE-project. Het onderzoek bestaat al sinds 2016, ik heb het in 2022 overgenomen. Mijn voorganger heeft op basis van focusgroepen met zorgverleners, cliënten en ervaringsdeskundigen een lijstje met factoren gemaakt: factoren die invloed hebben op de behandelrelatie tussen cliënt en behandelaar. Ik ga de diepte in met die factoren en kijk of er nog andere factoren meespelen.’

En? wat lijkt tot nu toe invloed te hebben op de behandelrelatie?

‘De factoren die mijn voorganger vond gaan over vertrouwen, de overeenstemming in de behandeldoelen, de beschikbaarheid van het behandelteam en de mate waarin er goed naar elkaar geluisterd wordt. Ik heb daar nog heel wat punten aan toegevoegd: onder andere punten die tot nu toe weinig aandacht hebben gekregen in de literatuur, bijvoorbeeld de trauma’s van cliënten en de hechtingsstijl van cliënt en behandelaar.

Wat valt je op tijdens de interviews die je afneemt voor je onderzoek?

‘Allemaal beginnen ze met factoren die te maken hebben met het gedrag van de behandelaar. Er wordt veel minder gekeken naar de rol van de cliënt. Persoonlijk denk ik dat het bijvoorbeeld heel veel uit kan maken wat een cliënt in het verleden heeft ervaren. De hechtingsstijl, of hoeveel behandelaren de cliënt al heeft gezien.. dat soort dingen kunnen zeker invloed hebben op de opbouw van een relatie. Dat zie ik heel weinig in de literatuur en ik heb er tot nu toe weinig over gehoord in mijn interviews en focusgroepen. Dat vind ik heel interessant, dat de focus vooral bij de behandelaar ligt.’

Tekst gaat verder onder de foto.

Waarom is onderzoek naar de behandelrelatie belangrijk?

‘Wetenschap laat zien dat de relatie heel belangrijk is voor het herstel van de cliënt. Cliënten die de relatie met de behandelaar als positief beschouwen, ronden hun therapie vaker af en hebben minder klinische symptomen. Bij cliënten die een slechte klik hebben blijven de symptomen hetzelfde of worden ze zelfs erger! Maar dat begrip klik, de behandelrelatie dus, is best ongrijpbaar. Door welke factoren ontstaat die relatie nou? Als we daar onze vinger op kunnen leggen, kunnen onze behandelaren nog beter een band opbouwen met de cliënt en ze daarmee beter helpen.’

Je onderzoek is uniek, toch?

‘In de literatuur heb ik alleen nog maar iets gevonden over de een-op-een relatie, terwijl we binnen Lentis vaak in teams werken: de cliënt komt in aanraking met meerdere behandelaren. Om deze meervoudige relatie te onderzoeken is kortgeleden een meetinstrument ontwikkeld door onderzoekers uit Limburg, maar deze is nog niet gevalideerd. Wij gaan hiermee bezig.’

Jij hebt het VOICE-onderzoek in 2022 opgepakt. Hoe ben jij vervolgens verder gegaan met het onderzoek?

‘Ik doen zowel kwalitatief als kwantitatief onderzoek. Het kwalitatieve onderzoek bestaat uit diepte-interviews met ervaringsdeskundigen en behandelaren. Het kwantitatieve onderzoek is voor duo’s: hierbij krijgen de behandelaar en de cliënt een vragenlijst. Om betrouwbare data te verzamelen willen we in totaal 150 duo’s. Daarvoor hebben we nog een aantal duo’s nodig. We werven daarvoor binnen Lentis, maar ook andere GGZ-organisaties verlenen medewerking!’

‘Als we daar onze vinger op kunnen leggen, kunnen onze behandelaren nog beter een band opbouwen met de cliënt.’

Melina Tetzlaff

Je woont nu ongeveer zes jaar in Groningen en bent na je studie blijven plakken. Kunnen we daaruit opmaken dat je het naar je zin hebt hier, zowel privé als professioneel?

‘Zeker. Mijn vriend en ik hebben het hier naar ons zin en zijn ook op zoek naar een huisje in Groningen. En over het professionele aspect: ik ben echt gek geworden op de behandelrelatie. Het is de basis van een goede behandeling, dus het voelt ook waardevol om hiermee bezig te zijn. Ik heb het heel erg naar mijn zin bij Lentis. Je werkt niet alleen samen met onderzoekers, maar met heel veel verschillende collega’s en functies. Je kan altijd wel aan iemand je vragen stellen.’

‘Wat mijn onderzoek nog leuker maakt: behandelaren zijn óók gek op de behandelrelatie. Ze vinden het heel belangrijk, werken graag mee en lezen er veel over. Verder is team research een heel leuk team. Ik heb het dus gewoon heel erg naar mijn zin hier in Groningen!’